سبک فرزندپروری یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر رشد و توسعه کودکان است. این سبک‌ها شامل روش‌های مختلفی است که والدین برای تربیت فرزندان خود به کار می‌برند و هر کدام از آنها می‌تواند تاثیرات مختلفی بر روی شخصیت، رفتار و توانایی‌های کودک داشته باشد. یکی از این سبک‌ها، فرزندپروری سهل گیرانه است که به دلیل رویکرد متفاوتی که در تربیت کودکان دارد، موضوع بحث‌برانگیزی بوده است. در این مقاله، به بررسی سبک فرزندپروری سهل گیرانه، ویژگی‌ها، مزایا و معایب آن و تاثیراتی که این سبک بر کودکان دارد، خواهیم پرداخت.
سبک فرزندپروری سهل گیرانه (Permissive Parenting) به نوعی از تربیت کودکان اشاره دارد که در آن والدین از آزادی عمل بیشتری برای کودکان برخوردار هستند و قوانین و محدودیت‌های کمی بر آنها اعمال می‌کنند. در این سبک، والدین تمایل دارند که دوستانی برای کودکان خود باشند تا اینکه نقش یک ناظر یا مربی سختگیر را ایفا کنند. والدین آسان‌گیر معمولاً به جای تعیین قوانین سخت و الزام‌آور، به کودکان اجازه می‌دهند که بیشتر تصمیمات را خودشان بگیرند و در انتخاب‌هایشان آزاد باشند.
سبک فرزندپروری سهل گیرانه دارای ویژگی‌های مشخصی است که آن را از سایر سبک‌های فرزندپروری متمایز می‌کند:
والدین سهل گیرانه معمولاً به کودکان خود آزادی زیادی در انتخاب‌ها و تصمیمات می‌دهند. آنها به ندرت قوانین سختگیرانه‌ای وضع می‌کنند و به کودکان اجازه می‌دهند تا خودشان راه‌های مختلف را تجربه کنند.
در این سبک، والدین به جای اعمال کنترل و نظارت شدید بر رفتارهای کودکان، به آنها اجازه می‌دهند تا بر اساس خواسته‌ها و نیازهای خود عمل کنند. این به معنای این است که والدین کمتر به رفتارهای نامناسب کودک پاسخ می‌دهند و معمولاً تنبیه‌های جدی اعمال نمی‌کنند.
یکی از جنبه‌های مثبت سبک سهل گیرانه این است که والدین معمولاً به کودکان محبت زیادی نشان می‌دهند و حمایت عاطفی بالایی دارند. این والدین دوست دارند که با فرزندان خود روابط نزدیک و دوستانه‌ای داشته باشند.
والدین سهل گیر کمتر بر تعیین و اجرای قوانین تأکید دارند و اغلب به کودکان اجازه می‌دهند که خودشان قواعد و محدودیت‌ها را تعیین کنند. این می‌تواند منجر به کمبود ساختار و نظم در زندگی کودکان شود.
اگرچه سبک فرزندپروری سهل گیرانه اغلب با انتقاداتی همراه است، اما این سبک دارای مزایایی نیز هست که می‌تواند در رشد و توسعه کودک مؤثر باشد:
به دلیل آزادی عمل بیشتری که والدین آسان‌گیر به کودکان می‌دهند، کودکان این فرصت را دارند که خلاقیت خود را بیشتر بروز دهند و استقلال بیشتری در تصمیم‌گیری‌ها و حل مسائل داشته باشند.
سبک سهل گیرانه به والدین و کودکان اجازه می‌دهد تا رابطه‌ای گرم و دوستانه داشته باشند. این نزدیکی می‌تواند به تقویت اعتماد و ارتباطات مؤثر بین والدین و کودکان کمک کند.
کودکان در این سبک از تربیت احساس می‌کنند که مورد محبت و حمایت قرار دارند، که این امر می‌تواند به تقویت اعتمادبه‌نفس و احساس امنیت عاطفی آنها کمک کند.
با این حال، سبک فرزندپروری سهل گیرانه می‌تواند معایبی نیز داشته باشد که باید به آنها توجه شود:
کودکان در این سبک ممکن است به دلیل کمبود قوانین و ساختار، مشکلاتی در کنترل رفتارهای خود پیدا کنند. آنها ممکن است در مواجهه با محدودیت‌ها و مسئولیت‌ها دچار مشکل شوند.
کودکان والدین سهل گیر ممکن است در محیط‌های اجتماعی و آموزشی که نیاز به پیروی از قوانین و مقررات دارند، دچار چالش شوند. عدم تجربه کافی در مواجهه با محدودیت‌ها می‌تواند به مشکلات رفتاری منجر شود.
به دلیل نبود محدودیت‌ها و کنترل کافی، کودکان ممکن است به رفتارهای ناسالم مانند افراط در استفاده از فناوری، خوردن غذاهای ناسالم یا عدم توجه به بهداشت فردی عادت کنند.
کودکان ممکن است به دلیل نداشتن تجربه کافی در مواجهه با محدودیت‌ها و مشکلات، در بزرگسالی با چالش‌های زندگی مواجه شوند. این عدم آمادگی می‌تواند به مشکلات جدی‌تری در زمینه‌های مختلف زندگی منجر شود.
سبک فرزندپروری سهل گیرانه تأثیرات مختلفی بر رشد و توسعه کودکان دارد که می‌تواند به شکل‌های مثبت و منفی ظاهر شود:
کودکان تربیت شده در این سبک معمولاً خلاق، مستقل و دارای اعتمادبه‌نفس بیشتری هستند. آنها به دلیل داشتن آزادی عمل بیشتر، مهارت‌های حل مسئله بهتری دارند و می‌توانند به راحتی با تغییرات سازگار شوند.
از سوی دیگر، این کودکان ممکن است دچار مشکلات رفتاری شوند، در پیروی از قوانین اجتماعی و آموزشی دچار مشکل شوند و به دلیل کمبود انضباط، در بزرگسالی با چالش‌های زندگی مواجه شوند. همچنین، این کودکان ممکن است به دلیل عدم تجربه کافی در مواجهه با محدودیت‌ها، مشکلاتی در زمینه مدیریت خشم و کنترل رفتارهای خود پیدا کنند.
والدینی که به سبک فرزندپروری سهل گیرانه گرایش دارند، می‌توانند با استفاده از چندین راهکار عملی، سبک تربیتی خود را بهبود بخشند و به تربیت فرزندانی مستقل، مسئولیت‌پذیر و منظم کمک کنند. در ادامه به این راهکارها پرداخته شده است:
والدین باید قوانین و مرزهای مشخصی را برای رفتارهای کودکان تعیین کنند. این قوانین باید به وضوح بیان شوند و کودکان از اهمیت آنها آگاه باشند.
پس از تعیین قوانین، والدین باید بر اجرای آنها نظارت کنند و در صورت نیاز، پیامدهای مشخص و منصفانه‌ای را برای عدم رعایت آنها تعیین کنند.
به کودکان وظایف و مسئولیت‌هایی متناسب با سنشان بدهید، مانند کمک در کارهای خانه یا مراقبت از وسایل شخصی. این کار به آنها می‌آموزد که بخشی از خانواده هستند و باید به مسئولیت‌های خود عمل کنند.
والدین باید اطمینان حاصل کنند که کودکان وظایف خود را به درستی انجام می‌دهند و در صورت نیاز، از راهنمایی و تشویق استفاده کنند.
کمک کنید که کودکان برنامه‌های روزانه خود را مدیریت کنند و برای انجام تکالیف مدرسه، فعالیت‌های تفریحی و استراحت، زمان مناسبی اختصاص دهند.
برای استفاده از تکنولوژی و انجام فعالیت‌های تفریحی، زمان‌های مشخصی تعیین کنید تا کودکان یاد بگیرند که چگونه زمان خود را مدیریت کنند.
به جای تمرکز بر نتیجه، تلاش‌های کودکان را مورد تشویق قرار دهید. این کار به آنها کمک می‌کند تا انگیزه بیشتری برای تلاش و پیشرفت داشته باشند.
وقتی کودکان با شکست یا مشکل مواجه می‌شوند، به جای نادیده گرفتن یا تسلیم شدن، آنها را راهنمایی کنید تا از تجربه‌های خود درس بگیرند و تلاش کنند.
والدین باید از فعالیت‌ها و رفتارهای کودکان خود آگاه باشند و نظارت ملایمی بر آنها داشته باشند. این نظارت نباید به معنای کنترل کامل باشد، بلکه باید با اعتماد و احترام همراه باشد.
با کودکان خود در فعالیت‌های مختلف مشارکت کنید، از جمله بازی‌ها، فعالیت‌های آموزشی و تفریحی. این کار باعث تقویت ارتباط و ایجاد پیوندهای عاطفی قوی‌تر می‌شود.
والدین باید محبت و حمایت خود را به طور مداوم به کودکان نشان دهند. این کار به کودکان کمک می‌کند تا احساس امنیت و ارزشمندی کنند.
والدین باید به احساسات و نگرانی‌های کودکان گوش دهند و به آنها اطمینان دهند که همواره در کنارشان هستند.
والدین می‌توانند با ایجاد موقعیت‌هایی که کودک مجبور به تصمیم‌گیری می‌شود، به او در تقویت این مهارت کمک کنند. این تصمیم‌ها باید در ابتدا ساده و در حد توان کودک باشند.
در صورتی که کودک با چالش‌های تصمیم‌گیری مواجه شود، والدین باید او را راهنمایی کنند اما اجازه دهند که کودک خودش به نتیجه برسد.
والدین باید به طور منظم رفتارها و پیشرفت کودکان را بررسی کنند و در صورت نیاز، رویکردهای تربیتی خود را تعدیل کنند.
اگر والدین احساس می‌کنند که تغییر سبک فرزندپروری برایشان دشوار است، می‌توانند از مشاوران و روان‌شناسان کودک و نوجوان کمک بگیرند.
با اجرای این راهکارها، والدینی که به سبک آسان‌گیر گرایش دارند، می‌توانند محیطی متعادل‌تر و پایدارتر برای فرزندان خود ایجاد کنند و به رشد و توسعه شخصیت‌های مسئولیت‌پذیر و مستقل کمک کنند.
سبک فرزندپروری سهل گیرانه یکی از روش‌های تربیتی است که اگرچه مزایای خاصی از جمله افزایش خلاقیت و استقلال در کودکان دارد، اما معایب و چالش‌های خاص خود را نیز به همراه دارد. کودکان تربیت شده در این سبک ممکن است در پیروی از قوانین و مواجهه با چالش‌های زندگی دچار مشکل شوند. با این حال، والدین می‌توانند با ایجاد تغییراتی در سبک فرزندپروری خود، به تربیت متعادل‌تری دست یابند که هم به کودکان آزادی لازم را می‌دهد و هم آنها را برای زندگی در جامعه آماده می‌کند. این تعادل می‌تواند به رشد سالم‌تر و موفق‌تر کودکان کمک کند و آنها را به افرادی مستقل، مسئول و متعادل تبدیل کند.
